ଆଜି ହେଉଛି ବିଶ୍ୱ ମତ୍ସ୍ୟ ଦିବସ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ନଭେମ୍ବର ୨୧ ରେ ଏହା ପାଳନ କରାଯାଏ। ମତ୍ସ୍ୟସମ୍ପଦ ପରିଚାଳନାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଆଲୋକିତ କରିବା ସହ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ତଥା ଜୀବିକା ନିର୍ବାହରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା ହେଉଛି ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଆଜି ର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି “କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଳ୍ପ କାରିଗର ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ପାଇଁ ସକ୍ଷମ ନୀତି ପରିବେଶ ନିର୍ମାଣ |” ଏହି ଥିମ୍ ସ୍ଥାୟୀ ମତ୍ସ୍ୟ ପରିଚାଳନାରେ କ୍ଷୁଦ୍ର-ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଛି |
କ୍ଷୁଦ୍ର-ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ କହିଲେ ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାୟତ ପାରମ୍ପାରିକ ଏବଂ ସ୍ୱଳ୍ପ ପ୍ରଭାବରେ ମତ୍ସ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି, ସ୍ଥାନୀୟ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଅବଦାନ କରନ୍ତି । ସାମୁଦ୍ରିକ ସମ୍ବଳକୁ ନିରନ୍ତର ପରିଚାଳନା କରିବାରେ ସେମାନଙ୍କର ମୂଲ୍ୟବାନ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପାରଦର୍ଶୀତା ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ | ଆଜି ଦିନରେ ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ମତ୍ସ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଅଧିକାରୀ ମାନେ ଏହି ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ମତ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
ଆଜିର ବିଷୟବସ୍ତୁ ଥିଲା – ” Build enabling policy environments for small- scale artisanal fisheries” .
ଏହା ଉପରେ ମତ ଦାନ କରି ରସୁଲପୁର ବ୍ଲକ ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଳା ର ସହକାରୀ ମତ୍ସ୍ୟ ଅଧିକାରୀ, ସନ୍ଦୀପ ଶଙ୍କର ପଟ୍ଟନାୟକ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେଉଁସବୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଅଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କର କିପରି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହେବ ତାହା ଉପରେ ଆମକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ସେଥିପାଇଁ ସରକାର ମଧ୍ୟ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ରାଜ୍ୟରେ ବହୁ ଯୋଜନା ପରିଚାଳନା କରିଛନ୍ତି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷୀ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନୂତନ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ଏପରିକି ବହୁ ଯୋଜନା ରେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀମାନେ ଉପକୃତ ହେଇପାରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଏହି ସ୍କିମ ସଫଳ ହେବାରେ ନିଶ୍ଚିତ ସକ୍ଷମ ହେବ ଏହା ମୋର ମତ ।”
କ୍ଷୁଦ୍ର-ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ନୀତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସେମାନଙ୍କର ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସମାନ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ମତ୍ସ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଇପାରିବ |
ବିଶ୍ଵର ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟରେ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ, ଯାହା ବିଶ୍ଵର ପ୍ରାୟ ୩ ବିଲିୟନ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ୨୦% ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରାଣୀ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ | ତଥାପି, ଅତ୍ୟଧିକ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ପ୍ରଦୂଷଣ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷର ସ୍ଥାୟୀତା, ସାମୁଦ୍ରିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ଏବଂ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଜୀବିକା ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି |
ବିଶ୍ୱ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଦିବସ ଏହି ଆହ୍ୱାନଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପରିଚାଳନା ଅଭ୍ୟାସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ଯାହା ମତ୍ସ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଆବଶ୍ୟକତା ସହିତ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରିଥାଏ |
ଓଡ଼ିଶା ମତ୍ସ୍ୟ ବିଭାଗ ର ରାଜ୍ୟ ପ୍ରକଳ୍ପ ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଦ୍ଧେନ୍ଦୁ ଶେଖର ମହାନ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମତ୍ସ୍ୟ ପ୍ରକଳ୍ପ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମତ୍ସ୍ୟ ଦିବସ ଅବସରରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ବାର୍ତା ଦେଇଛନ୍ତି – ” ମତ୍ସ୍ୟ ଦିବସ ରେ ନେବା ଶପଥ, ମତ୍ସ୍ୟ ବିକାଶରେ ଗଢ଼ିବା ପଥ , ଉନ୍ନତ କରିବା ମତ୍ସ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ , ହେବା ସ୍ଵାଭିମାନୀ ରଖିବା ମାନ । ” ସେ ସମସ୍ତ ଜିଲ୍ଳାର ମତ୍ସ୍ୟ କୃଷକ ମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଓ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆମନ୍ତ୍ରିତ ବୈଜ୍ଞାନକ ଉପାୟରେ ମାଛ ଚାଷ ଉନ୍ନତ ଓ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ, ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ମତ୍ସ୍ୟ କୃଷି ଏବଂ ଉଚିତ୍ ପରିଚାଳନା କରିବା ଏବଂ ଆଗକୁ ଆହୁରି ଅଧିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ ଜରିଆରେ ଆମେ ମତ୍ସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରି ପଡ଼ୋଶୀ ରାଜ୍ୟରୁ ମତ୍ସ୍ୟ ଆମଦାନୀ ନ କରି ନିଜର ସ୍ୱାଭିମାନ ର ସହାୟକରେ ନିଜର ଆର୍ଥିକ ଓ ସାମାଜିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ରେ ମତ୍ସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କୁ ସାମିଲ କରିବା ।
ଦରବାର ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ ର ସଚିବ, କେଦାରେଶ୍ୱର ଚୌଧୁରୀ ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷୀ ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନଙ୍କ ସ୍ବାଗତ ଜଣାଇ କହିଛନ୍ତି ଆମ ଓଡ଼ିଶାରେ ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷରେ ପ୍ରଚୁର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଯେଉଁ ବେକାରୀ ଯୁବକମାନେ ରୋଜଗାର ପାଇବା ବାହାନାରେ ବାହାରକୁ ଯାଉଛନ୍ତି , ସେମାନଙ୍କୁ ପଦେ କହିବି – ” ଆପଣମାନେ ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନାର ଲାଭ ନିଅନ୍ତୁ , ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷ କୁ ଆପଣାଇ ନେଇ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ରେ ଆଗକୁ ବଢନ୍ତୁ । ଏହି ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷ ରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚୁର ରୋଜଗାର କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ତେଣୁ ଏହି ସମ୍ଭାବନା କୁ ଆଖିଆଗରେ ରଖି , ମୁଁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ କରୁଛି ଯେ, ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷକୁ ନେଇ ଆଗେଇଯାନ୍ତୁ ଓ ଓଡ଼ିଶାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରନ୍ତୁ । “
ବିଶ୍ୱ ମତ୍ସ୍ୟ ଦିବସ କ୍ଷୁଦ୍ର-ମତ୍ସ୍ୟଚାଷର ପ୍ରୟାସକୁ ପାଳନ କରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ପୋଖରୀ, ନଦୀ, ହ୍ରଦ ଏବଂ ମହାସାଗରରୁ ଜଳୀୟ ଖାଦ୍ୟ (ସାମୁଦ୍ରିକ ମାଛ, ମାଛ, ସମୁଦ୍ର କାକୁଡି, କ୍ରୋଟାସିଆନ୍) ମାଛ ଧରିବା ଏବଂ ଅମଳ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସହିତ ଶିଳ୍ପ / କାରଖାନା ସବୁ ଜଡିତ | ଗୋଟିଏ ପଟେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ବିବିଧ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଶିଳ୍ପର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି | ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ୧୨୦ ନିୟୁତ ଲୋକ ଏବଂ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶଗୁଡିକର ୯୭% ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ମାନବ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବେଶ ଉପରେ ଶିଳ୍ପର ଅସ୍ଥାୟୀ ଅଭ୍ୟାସକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ |
ଉପସ୍ଥାପନା – ସ୍ମୃତିରେଖା ମହାରଣା
